Nότα Κυμοθόη "Η προσκόλληση"Δοκίμιο, 2012

Το Λ των λέξεων και του λόγου

Γράφει η Νότα Κυμοθόη Λογοτέχνης και Ζωγράφος

Η προσκόλληση

     

     Καλοκαίρι στη χώρα του άπλετου φωτός με τη θάλασσα ολόγυρα να πασπαλίζει με την άλμη της κι οι άνθρωποι στην καθημερινή τους αγωνία με όλα τα προβλήματά τους έντονα ν' αναζητούν λύσεις.

    Κάπου ζούσε ένας σοφός γέρος μακριά από τα εγκόσμια και τον επισκέφτηκε μια μέρα ένας ταραγμένος άνθρωπος της σύγχρονης ζωής ζητώντας του βοήθεια. “Εγώ θέλω ηρεμία”. Ο σοφός χαμογέλασε. Πήρε ένα ξυλαράκι και χάραξε τις τρεις λέξεις στο χώμα. “Δες πόσο απλό είναι”, είπε στον ταραγμένο άνθρωπο και με το ίδιο ξυλαράκι, έσβησε το “Εγώ” και το “θέλω” κι έμεινε μόνο η λέξη “ηρεμία”. Ο ταραγμένος άνθρωπος αισθάνθηκε αμήχανα και δεν πίστευε πως μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα αυτό, αλλά ο σοφός άνθρωπος δεν είπε τίποτ' άλλο.

     Μπορεί σήμερα έτσι όπως είναι ο κόσμος μας να βρει ο άνθρωπος την ηρεμία του;

    Μοιάζει η σύγχρονη κοινωνία των ανθρώπων σαν τις πεταλίδες, που είναι κολλημένες στους βράχους κι ενώ έρχεται και ξανάρχεται το κύμα και τις χτυπά, δεν μετακινούνται από τη θέση τους.

    Το “εγώ” των ανθρώπων και το “θέλω” των επιθυμιών τους είναι οι πεταλίδες πάνω στο βράχο και κρατούν τον άνθρωπο κολλημένο στην ίδια θέση. Οι ανάγκες δημιουργούν προσκολλήσεις σε αντικείμενα και δυστυχία σε καταστάσεις, διότι ο άνθρωπος αποκτά εξάρτηση και νομίζει πως δεν μπορεί να ζήσει δίχως αυτά. Αλλά ποια είναι αυτά τα αντικείμενα; 

   Κάποια επαγγέλματα που ως τώρα οι άνθρωποι είχαν στέρεο στη ζωή τους, δεν αποφέρουν αρκετά κέρδη όπως πρώτα. Μοιάζει ο άνθρωπος σαν πουλί που κάθεται επάνω σ΄ ένα κλαδί και φυσάει πολύ δυνατός αέρας και το κλαδί κοντεύει να σπάσει και το πουλί τρομάζει, γιατί αυτό είναι το αγαπημένο του κλαδί. Μήπως το πουλί φοβάται; Αλλά το πουλί δεν έχει κανένα πρόβλημα, γιατί μπορεί να πετάξει σε άλλο δέντρο. Αμέτρητα κλαδιά υπάρχουν στον κόσμο. Το ίδιο συμβαίνει στον κόσμο των ανθρώπων μέσα στις σχέσεις με τους συνανθρώπους και τα επαγγέλματα ή τη σχέση με τα χρήματα κι όλα τα υλικά αγαθά. Οι παλιές ενέργειες είχαν εναποθέσει εμφυτεύματα σκέψεων που δημιουργούσαν μια σχέση με τα χρήματα κι όταν αυτό δε συμβαίνει οι άνθρωποι αγανακτισμένοι δημιουργούν συνολικά προβλήματα μέσα από διαδηλώσεις. Αλλά αυτό, δεν είναι το καθαρό διάγραμμα βοήθειας που αποδίδει το σωστό αποτέλεσμα στις ανάγκες που παρουσιάστηκαν. Οικουμενικά η ανθρωπότητα έχει αυτή την εποχή οικονομικά προβλήματα με τα οποία προσπαθούν οι άνθρωποι να ταυτιστούν δημιουργώντας μια προσκόλληση στην έννοια "κρίση".

     Αλλά καταστάσεις που αφορούν το σώμα, όπως η εμφάνιση, η υγεία, οι επιθυμίες απόλαυσης, οι ανέσεις, η μόρφωση και ικανοποίηση αναγκών αν δεν είναι όπως ήταν πριν δημιουργούν δυστυχία από το ανικανοποίητο "εγώ". Και το σώμα σε σχέση με άλλο σώμα που είναι σύντροφος σε σχέση ερωτική ή συζυγική ταυτίζεται και νοιάζεται κι απασχολείται ακόμα για την ευχάριστη ή δυσάρεστη συμπεριφορά. Η ταύτιση σε αυτή τη σχέση μπορεί να δημιουργήσει ιδέες συντρόφου ή συζύγου και προσκόλληση ή αποστροφή και να φέρει ευτυχία ή δυστυχία. Αλλά τι είναι αυτές οι τάσεις που γεννιούνται ώστε να ελέγχει ο ένας τον άλλον και να προσπαθεί ο ένας να επιβάλλει στον άλλον τον δικό του τρόπο; Ο κάθε άνθρωπος έχει φίλους και οικογένεια κι ο κάθε ένας τη δική του συμπεριφορά και τα δικά του "εγώ" και "θέλω" σε προσκολήσεις. Κι όταν έρθουν παιδιά με έναν τέτοιο σύντροφο προσθέτονται τα "εγώ" και "θέλω" των παιδιών και μαζί οι ευθύνες όλες που μεγαλώνουν μαζί με τα παιδιά κι όλη η ηρεμία εξανεμίζεται. Γιατί ο άνθρωπος πασχίζει να είναι όλα τέλεια με τα παιδιά του μέσα στην πρόοδο κι επιτυχία τους σε όλα τους τα "θέλω" και παίζει πολλούς ρόλους για να ικανοποιήσει και τον εαυτό του. Αλλά ποιος είναι ο ρόλος των σχέσεων με τους άλλους;

     Οι άλλοι, που είναι "οι αγαπημένοι μας" μοιράζονται μαζί μας ενδιαφέροντα και για να υπάρχει ροή ενέργειας προσφέρουμε φροντίδα και βοήθεια ανοιχτά δίχως καχυποψία. Δηλαδή γινόμαστε το κλαδί του πουλιού και με πλήρη επίγνωση πως το πουλί μπορεί να πετάξει και να φύγει. Αλλά, πόσοι γονείς δέχονται αυτή τη σχέση με τα παιδιά τους; Γιατί γίνεται ο ρόλος γονέων και παιδιών περίπλοκος τόσο, ώστε να ταυτίζονται μαζί του και οι σχέσεις άλλων συγγενών και φίλων και να διαδραματίζονται ρόλοι που μπορεί να φέρουν δυστυχία αντί ευτυχία; Και τι γίνεται στην περίπτωση οπού ο σύντροφος ή ο σύζυγος αποφασίσει να αποχωρήσει από τη σχέση;

    Θα πάμε τότε πάλι στο σοφό γέροντα και θα θυμηθούμε. Έσβησε το "εγώ" και το "θέλω", δηλαδή δεν πρέπει να έχουμε προσκόλληση στην προσωπικότητα που μπορεί να είναι τίτλοι σπουδών ή σπουδαίο όνομα επιχείρησης κι επιθυμίες σώματος. Κι αν ο αέρας σπάσει το κλαδί τότε το πουλί που κάθεται πάνω του παύει να υπάρχει; Οι άνθρωποι-πουλιά- υποφέρουν, γιατί ενώ έχουν φτερά δεν τολμούν να πετάξουν. Φοβούνται. Ο φόβος είναι μια ψευδαίσθηση που κατευθύνει τη σκέψη και τον εσωτερικό εαυτό του πνεύματος και της διάνοιας σε λάθος μονοπάτια. Αυτά τα μονοπάτια μπορεί να τα βρει ο άνθρωπος μέσα από την πραγματική γνώση του εαυτού του. Μέσα από αυτογνωσία μπορεί να βρει την λιονταρίσια του δύναμη και να ξεφύγει από το κοπάδι των προβάτων. Είναι η έξοδος κινδύνου αυτή η εσωτερική φωνή της θετικής σκέψης που οδηγεί με ασφάλεια στη χαρά και στο "εμείς" της κοινωνικής επαφής και συνεργασίας. Αρκεί να έρθει στο νου του φοβισμένου, η γνωστή ιστορία με τη λέαινα και το νεογέννητο λιονταράκι, που ενώ κυνηγούσε να φάει ένα νεαρό πρόβατο, έπεσε σ΄ ένα γκρεμό και σκοτώθηκε. Το μικρό λιονταράκι της έμεινε μέσα στο κοπάδι των προβάτων και μεγάλωσε σα πρόβατο. Μετά από χρόνια ένα αρσενικό λιοντάρι επιτέθηκε στο κοπάδι των προβάτων και μαζί έτρεχε φοβισμένο και το νεαρό λιονταράκι για να γλιτώσει. Το αρσενικό λιοντάρι παραξενεύτηκε από αυτή τη συμπεριφορά κι οδήγησε το μικρό λιονταράκι σε μια λίμνη και του έδειξε με ποιον μοιάζει. Το μικρό λιονταράκι που είχε μεγαλώσει σα πρόβατο κατάλαβε την άγνοιά του και βλέποντας την αλήθεια που ήταν, έπαψε να φοβάται. Έφυγε από το κοπάδι κι άλλαξε τις ιδέες του. Ήταν ελεύθερο από το ρόλο του προβάτου!

   Η προσκόλληση μοιάζει σαν τη λανθάνουσα συμπεριφορά του μικρού λιονταριού, που προγραμματίστηκε από το κοπάδι. Αλλά, τι εκπροσωπεί το κοπάδι στην κοινωνία μας σήμερα; Με ποιους ταυτίστηκαν οι άνθρωποι κι έχουν τόσο πολύ στριμωχτεί μέσα στις φοβίες και σε προγράμματα άλλων; Είναι άνθρωποι με νου και δύναμη τέτοια, ώστε μπορούν να επιβιώσουν στις επιθέσεις που δέχονται. Ποιος άνεμος ταρακουνά τα κλαδιά τους; Αυτά τα κλαδιά είναι όλα όσα είχαν πριν κι έχει έρθει η ώρα να δουν πως θα ελευθερωθούν από όλες αυτές τις προσκολλήσεις τους. Ο πρώτος νόμος του Σύμπαντος σα καθρέφτης στον οποίο αντανακλάται αυτό που εκπέμπουμε κι ανάλογα εισπράτουμε. Πολλοί το λένε "κάρμα" που σημαίνει δράση, στην σανσκριτική διάλεκτο της μακρινής Ινδίας κι έχει πηγή από την οποία πηγάζει. Αλλά έχει κι αντίδραση που είναι η θέληση, η οποία πρέπει να ενεργοποιηθεί. Είναι σαν το θαύμα στο οποίο ο Ι. Χριστός θεράπευσε τον παράλυτο και του είπε: "Σήκω. Πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα, οι αμαρτίες σου συγχωρέθηκαν ".

     Ο καθρέφτης είναι άποψη που έχουμε για εμάς σε σχέση με άλλους κι η θεραπεία συμβαίνει όταν βρίσκουμε λύσεις μέσα απ' τη συγχώρεση. Αλλάζουμε τρόπο σκέψης κι εστιάζουμε την ύπαρξη σε μια θετική πλευρά των καταστάσεων. Αποτελεί ενθουσιώδη προσδοκία μέσ' από την οποία βρίσκουμε το δρόμο προς τη λύτρωση.

(Δημοσιεύτηκε 14/7/2012 στην εφημερίδα Αδέσμευτος Πάφου)